टेक्नो मेनेजर सुमनको उसु अभियान
नेपाली खेलकुदमा भिन्न ब्यक्ति संलग्न छन् । भिन्न अनुहार छन् । लाखौको पसिना जोडीएको यो क्षेत्र सम्हाल्ने सत्ता योजना बिहिन भएको साचो हो । यसै योजना बिहिन भएका कारण थुप्रै प्राबीधीक जनशक्ति छायाँमा परे । मानौ नेपाली खेलकुदमा प्राबीधीक विषयको कुनै अर्थ नै छैन । प्रशिक्षक र रेफ्रिका साथै टेक्नो म्यानेजमेन्टमा समेत अब्बल ब्यक्ति सुमन भट्टले लगातार यस क्षेत्रमा दिन विताएको २७ बर्ष भइसकेको छ ।
बि.स २०४६ तीर बिश्व चलचीत्रमा मार्सल मार्टको भिन्न प्रभाव थियो । ब्रुसलीको क्रेज फरक । टिनएजरमा मार्सल आर्टको मोह बढ्यो । काठमाडौमा यो लहर अझ बढ्दै थियो । सुमनलाई पनि यसले छोयो । त्यस पछि उनले उसु सिक्न सुरु गरे । सुरुमा राम गोपाल मर्हजन उनका प्िरशक्षक थिए । त्यस पछि प्रणील ध्वज कार्की र चन्द« लामा सहित बरिष्ठ प्रशिक्षकसंग पनि उनले प्रशिक्षण गरे ।
उनको खेलाडी यात्रा लामो समय रहन सकेन । पाल्पामा भएको राष्ट्रिय च्याम्पियनसीपमा उनी च्याम्पियन भए । उनको समयमा नेपाली उसु माथिल्लो उचाइमा थियो । एकसे एक प्रतिस्पर्धी माझ नानछनका यी स्टारले सन्याषको घोषणा गरे, सन् २००० मा । त्यस पछि यीनको सक्रियता बढ्यो, टेक्नोमेनेजमेन्ट सहित रेफ्रि र प्रशिक्षकको भुमिकामा । थाउलो र सान्सौ दुवैमा अन्तराष्ट्रिय रेफ्रि र प्रशिक्षक उनीे सन् २०१३ मा थाउलाको अन्तराष्ट्रिय प्रशिक्षक र सन् २०१६मा सान्सौमा अन्तराष्ट्रिय निर्णायक भए । २०५२ देखि उनी प्रशिक्षकको रुपमा कार्यरत छन् । नेपालमै एनआइएस प्रशिक्षण गरि विशिष्ठ श्रेणीमा उतिर्ण गरेका उनले २०६१ मा करार कर्मचारी स्थायी अभियानमा नेतृत्वदायी भुमिका निर्वाह गरेका थिए । यसकारण उनी कर्मचारी नेतामा पनि गनीए ।
प्रशिक्षकको रुपमा उनको अभियान कायम रह्यो । नेपाली खेलकुदको साँचो यथार्थ के हो भने यो बैज्ञानीक ढंगले चलेको छैन । एउटा खेलाडी पहिलो पटक एरिनामा उत्रे देखि अन्तराष्ट्रिय पदक पाउने समयसम्म कत्तिले प्रशिक्षण गराउछन् र औपचारिक रुपमा कत्तिको नाम दरिन्छ ? त्यो पनि यकीन छैन यसकारण उनी आफूले उत्पादन गरेको खेलाडीको भन्ने विवादमा पर्न चाहदैनन् । उनको प्रस्ट मान्यता छ ,“ उसुका प्रशिक्षकहरुको सामुहीक प्रयासको कारण हामीले नतीजा पाएका हौ । कुनै समय दक्षिण एसियामा सान कायम राख्दा पनि हामी सबै त्यसका हकदार हौ, अहिले अवस्था फरक छ, साख घटेको छ, त्यसमा पनि हामी सबैले नैतीक जिम्मेवारी लिनै पर्छ । ”
१२ औ दक्षिण एसियाली खेलकुदमा नेपालले स्वर्ण पदक जित्दा उनी पनि प्रशिक्षक टोलीमा थिए । विद«ोही स्वभावका उनले रेफ्रिको रुपमा खासै अन्तराष्ट्रिय जिम्मेवारी पाएका छैनन् । त्यसो त नेपाली उसुको गीर्दो अबस्थाले सुमन लगायतको विद«ोही मानसिकता जायज हो भन्ने पुष्टि भइसकेको छ । नेपाली मार्सल आर्ट पछिल्लो समय छायाँमा पर्न थालेको यथार्थ हो । यसमा उसु पनि अछुतो रहेन । यस विचमा उसु प्रशिक्षक नया अभियानमा जुटे । “ अब हामी मिलेर मात्र अघि बढ्न सम्भब छ । ” कुनै समय उनी राखेप कर्मचारी अन्दोलनको नेता बने । कर्मचारी सहकारी आन्दोलनको नेता भए । सामाजिक सेवाको क्षेत्रमा समेत उत्तिकै लागिपरेका उनी संसारकै सबै भन्दा ठुलो सामाजिक सेवाको क्षेत्रमा स्थापित लायन्स अन्तर्राष्ट्रियको सदस्य भई कार्य गरेकै पनि २७ बर्ष भई लियो डिष्ट्रिक काउन्सीलको राष्ट्रिय अध्यक्ष र मल्टिपल डिष्ट्रिक काउन्सीलको पनि प्रमुख भए र हाल लायन्स कल्बको सकृय सदस्यको रुपमा क्रियाशिल रेहेका छन् ।
राज्यका शक्ति केन्द« निती हिन अबस्था । मार्सल आर्ट माथि सामाजीक क्षेत्रको अबमुल्यन र उुसु आफैको गीर्दो स्तर । यी सबै माझ अबको अबस्यकता उसुकर्मी विचको एकता हो भन्ने अभियन्ता सुमनको यो अभियानले हामी आशा गर्न सक्छौ र शुभेच्छा ब्यक्त गर्न सकौ, नेपाली उसु उही गर्वीलो विगत तर्फ लम्कने छ ।