जो छाए पेरिस ओलम्पिकमा
टोकियो ओलम्पिक सकिएको छ । यसे ओलम्पिकमा थुप्रै स्टार खेलाडीमा चर्चा भएको छ । यस ओलम्पिकले विगतको झैँ केहीलाई स्टारको रूपमा उदय गराएको छ । यसरी स्टारको रूपमा उदय हुनेमा सबै भन्दा बढी फ्रान्सका लियो मार्चान्ड रहने । मार्चान्डले ४ व्यक्तिगत स्वर्ण पदक जिते ।
फ्रान्सेली स्टार मर्चान्ड पौडीका लिजेन्ड माइकल फ्लेप्सका प्रशिक्षक बब उमनका शिष्य हुन् । उमनकै प्रशिक्षणमा फ्लेप्सले अनेकन सफलता पाएका थिए । एकै ओलम्पिकमा ८ स्वर्ण पदक सहित कुल २३ ओलम्पिक स्वर्ण पदक जिताउन उमन सफल भएका थिए ।
यस पटकको ओलम्पिकमा उमनका शिष्य मर्चान्ड र प्लेप्समा फरक के थियो भने फ्लेम्स पौडीमा एकदमै बलियो देश अमेरिकाका खेलाडी भएका कारण रिलेमा पनि उपाधि जित्न सफल भएका थिए भने मर्चान्डले व्यक्तिगत स्पर्धामा मात्र उपाधि जिते । उनले २०० मिटर ब्रेस्टस्ट्रोक, २०० मिटर बटरफ्लाई र २०० मिटर मेड्लीमा स्वर्ण पदक जिते । साथै उनले ४०० मिटर मेड्लीमा पनि स्वर्ण पदक जिते ।
त्यसो त त्यसै ओलम्पिकमा अमेरिकाका टोरी हस्क र अस्ट्रेलियाका मेरी कागलानकले पनि मर्चान्डले भन्दा सङ्ख्यामा धेरै पदक जिते । तर उनीहरूले जितेको पदकमा बलियो टोलीका खेलाडी भएका कारण रिलेमा प्राप्त सफलता धेरै थियो । हस्कले १ विश्व कीर्तिमान सहित ३ स्वर्ण पदक जितिन् । साथै उनले २ रजत पदक जितिन् । यसै गरी कागलानले ३ स्वर्ण पदक जितिन् । उनले पनि २ रजत पदक जितिन् ।
क्यानडाकी समर म्याकन्टोसले पौडीमा ३ व्यक्तिगत स्वर्ण पदक जितिन् । यस ओलम्पिककी उनी अर्की नायिकाको रूपमा स्थापित भइन् । म्याकन्टसले २०० र ४०० मिटर मेड्ली तथा २०० मिटर बटरफ्लाईमा स्वर्ण पदक जितेकी हुन् । उनी भर्खर १७ वर्षकी भएकी कारण उनीबाट लामो समय स्टारडमको अपेक्षा गर्न सकिन्छ ।
यसै गरी यस ओलम्पिककी अर्की स्टार एजे विल्सनले अमेरिकालाई तनावको बिचमा तालिकामा पहिलो स्थान दिलाउन शानदार खेल खेलेकी थिइन् ।
पेरिस ओलम्पिकको अन्तिम स्वर्ण पदकको टुङ्गो महिला बास्केटबलको हो । सो समयमा अमेरिकाले चीनलाई एक स्वर्ण पदकले पछ्याएको थियो । महिला बास्केटबलमा अमेरिका स्वाभाविक दाबेदार थियो । त्यसै स्वर्ण पदकले पहिलो हुने अपेक्षा गरिएको अमेरिका फ्रान्स भन्दा धेरै समय त पछाडि नै थियो । कुनै समय ३५–२५ ले पनि फ्रान्सले अग्रता लिउको थियो । त्यसै समयमा खेलाई उल्ट्याउने काम विल्सनले गरेकी थिइन् र उनी रिबाउन्ड, फ्लोर सर्ट र थ्री प्वाइन्ट सबैमा अब्बल भइन् । सोही स्वर्ण पदकले अमेरिकाले तालिकामा पहिलो स्थान मात्र पाएन, महिला बास्केटबलको साख जोगाउन पनि सफल भयो । विल्सन मस्ट भ्यालुएबल प्लेयर भइन् । उनको त्यो खेल बास्केटबलको इतिहासमा सधैँ यादगार रहने छ । अमेरिकाको महिला बास्केटबलको सो लगातार छैटौँ स्वर्ण पदक हो ।
यसै ओलम्पिककी अर्की स्टार सिड्नी म्याकगाउलिन भइन् । लगातार आफ्नै विश्व कीर्तिमान कायम गरेकी म्याककाउलेनले एथलेटिक्सको महिला ४०० मिटर हर्डल्समा विश्व कीर्तिमान कायम गरिन् । उनले अमेरिकी छनोटमा आफैले कायम गरेको कीर्तिमानलाई भङ्ग गरेकी हुन् । उनले त्यत्ति मात्र होइन । महिला ४ गुणा ४०० मिटर रिलेमा अमेरिकालाई स्वर्ण पदक दिलाउने क्रममा दोस्रो लेगमा कुदेकी थिइन् । सो लेगमा कुद्ने क्रममा उनले स्पिल्ट सन् १९९२ पछि सबै भन्दा छोटो समयको स्पिल्ट थियो ।
स्विडेनका पोलभोल्ट खेलाडी एरियन डु डु प्लान्टिसका लागि विगत ५ वर्ष देखि उनी आफू भन्दा बाहेक अर्का प्रतिस्पर्धी नै छैनन् । विगत लामो समय देखि उनी आफैले राखेको कीर्तिमान भङ्ग गर्न आफै सहभागी हुने गरेका छन् । यस पटकको ओलम्पिकमा उनले ६।२५ मिटरको नयाँ विश्व कीर्तिमान कायम गरे ।
एथलेटिक्समै यस पटकका विशेष स्टार सेन्ट लुसियाकी जुलियन अलफ्रेड त हुलै हुन् । उनले संसारलाई आश्चर्यमा पार्दै महिला १०० मिटर दौडको उपाधि जितिन् । यस ओलम्पिकमा दक्षिण एसियाले एउटा मात्र स्वर्ण पदक जितेको थियो । छिमेकी भारतका प्रतिद्वन्द्वी नीरज चोपरालाई पछि पार्दै पाकिस्तानका अर्साद नदिमले ज्याभलिनको थ्रोको स्वर्ण पदक जिते । यो स्वर्ण पदक साँच्चै महत्त्वपूर्ण थियो । संसारको सबै भन्दा जन घनत्व भएको तथा कुल जनसङ्ख्याको एउटा महत्त्वपूर्ण हिस्सा भएको दक्षिण एसिया नै खेलकुदमा सबै भन्दा कमजोर क्षेत्र भएको कुरा यस ओलम्पिकले पनि फेरी एक पटक पुष्टि गरेको छ । यसै धेरै जनसङ्ख्याको प्रतिनिधित्व गर्ने भूभागको स्टारको रूपमा नदिम स्थापित भए ।