नेपाली खेलकुदमा राज्यको लगानी आबस्यक मात्रमा छकी छैन भन्ने बहस एउटा हो । राज्यको लगानीको वितरण शैली र यसको उपयोग कसरी भएको छ भन्ने अर्को बहस हो । साचोँ भन्नु पर्दा नेपाली खेलकुदमा कुनै निश्चित ब्यक्ति र निजी निकायको त्याग र समपर्णले धेरै हदसम्म सहयोग ग¥यो । नेपाली खेलकुदमा थुप्रै समर्पीत अनुहारहरु रहे, जिम्मेवारी पाएनन्, परन्तु जिम्मेवारी पाउनेले भन्दा बढी नतीजा दिलाएर देखाए । यही विचमा केही आदर्श खेलकुद शिक्षालय र गुरुकुल नेपालमा स्थापीत भए ।
भनीन्छ, शिष्यले सही गुरुको पहिचान अबस्य गर्छ । तर, शिष्यको पहिचान गर्न सक्ने गुरु विरली भेटिन्छन् । मिरा राइलाई एथलेटिक्स खेल्न प्रेरीत गर्नु र विमला तामाङ्गलाई स्थापीत गर्नु दुवै कुरामा एकै सफलता पाउने बालाजु कराते एकडेमीका प्रशिक्षक धु्रब विक्रम मल्ल यस सवालमा अग्रणी नै देखिए । उनको यसै विशेषताले नेपाली करातेमा बालाजु एकडेमीका उत्पादनका साख कायम रह्यो ।
प्रसंग सातौ राष्ट्रिय खेलकुदको । नेपालको घरेलु प्रतियोगितामा मार्सल आर्टका हरेक स्पर्धाका आफ्नो महत्व छदैछ । यसै मार्सल आर्टमा लगातार दुइ राष्ट्रिय खेलकुदमा स्वर्ण जित्ने खेलाडीको महत्ता पनि आफ्नो ठाउँमा छ । यसै मध्यकी कराते खेलाडी अनु अधीकारी आफ्नो साख कायम राख्दै स्वर्ण पदक जित्न सफल भइन् । हाल दिपक श्रेष्ठसंग प्रशिक्षण गरिरहेकी उनले एपीएफलाई ५० किलो तौल समुहमा स्वर्ण पदक दिलाइन् ।
१२ बर्ष अघि कृष्ण बहादुर अधीकारी र लक्ष्मी अधीकारीकी सुपुत्री अनु नेपाली करातेको पायनीयर बालाजु कराते एकेडेमीमा आबद्ध भएकी थिइन्। मल्लको नेतृत्वमा रहेको सोही एकडेमीमा रहेको चार बर्षमा उनले राष्ट्रिय टोलीमा प्रबेश पाइन् । चार बर्ष पछि नै नेपाली खेलकुदमा छाएकी अनुको रवाफ यथाबत नै छ । सन् २००९ मा अन्तरकलेज च्याम्पियन भएकी उनी सोही बर्ष हेटौडाको प्रतियोगितामा सफलता पाउदै राष्ट्रिय टोलीमा आफूलाई आबद्ध गरिन् । त्यो भन्दा अघि नै दक्षिण एसियाली अल स्टाइल ओपन करातेमा स्वर्ण पदक जितेकी उनी एनएसकेए अन्तराष्ट्रिय कराते च्याम्पियनसीपमा पनि स्वर्ण हात पार्न सफल भएकी थिइन् । ढाकामा भएको ११ औ दक्षिण एसियाली खेलकुदमा रजत पदक जिते पछि नेपाली खेलकुदमा उदाएकी अनु सन् २०११ मा मलेसियामा भएको चौथौ एसएमए कपम काश्य पदक जित्न सफल भइन् ।
सन् २०१२ मा धनगढीमा भएको राष्ट्रिय च्याम्पियनसीप र काठमाडौंमा भएको विशेष प्रशिक्षण मिसन सागमा पहिलो भए पछि उनले घरेलु करातेमा आफ्नो प्रभाव कायम राखिन् । उत्कृष्ट लयलाई निरन्तरता दिने क्रममा अनुले त्यसै बर्ष बंगलादेशमा भएका अन्तराष्ट्रिय प्रतियोगितामा पनि स्वर्ण पदक जितिन् । त्यसै बर्ष हङ्गकङ्गमा भएको एसिया प्यासीपीफ सिल्भर मेडल च्याम्पियनसीपमा अनुले तेश्रो स्थान हात पारिन् । त्यसै बर्ष काठमाडौंमा भएको कात्सुजीबु मेमोरियल करातेमा पनि स्वर्ण पदक हात पारे पछि अनुका लागि सन् २०१२ सफल बर्षको रुपमा रह्यो ।
सन् २०१३ मा अनुले तनिवटा प्रतियोगितामा सफलता पाइन् । काठमाडौंका भएको ग्रान्ड नेसनल छनोट, लुम्बीनीमा भएको लुम्बीनी राष्ट्रिय च्याम्पियनसीप र नेपालगञ्जमा भएको सितेरियो राष्ट्रिय च्याम्पियनसीप तीन वटै प्रतियोगितामा उनी पहिलो भइन् । सोही बर्ष उनले जापानमा भएको सातौ बिश्व सितेरियो कराते च्याम्पियनसीपमा सहभागिता जनाइन् । अर्को बर्ष राष्ट्रिय छनोट र महोत्तरीमा भएको सितेरियो भएको सितेरियो च्याम्पियनसीप सहित अनुले राष्ट्रि छनोटमा पनि पहिलो स्थान हात पारिन् । अन्तराष्ट्रिय प्रतियोगिताको हकमा उनले सो बर्ष १७ औ एसियाली खेलकुदमा सहभागिता जनाउनुका साथै ओपन दक्षिण एसियाली च्याम्पियनसीपमा पहिलो स्थान पाइन् ।
सन् २०१६ अनुका ागि अझ ब्यस्त समय बन्यो । यही ब्यस्तताका माझ उनले इटहरीमा भएको अन्तराष्ट्रिय आमन्त्रण कराते च्याम्पियनसीपमा पहिलो स्थान हात पारिन् । खोटाङमा भएको अन्तराष्ट्रिय आमन्त्रण प्रतियोगितामा स्वर्ण पदक पाएकी उनले हंगेरीमा भएको बिश्व सितेरियो कराते च्याम्पियनसीपमा दोश्रो स्थान पाइन् । यसै बर्ष थाइल्यान्ड ओपन कराते च्याम्पियनसीप र दुबइमा भएको कराते प्रीमीयर लिगमा सहभागिता जनाएकी थिइन् ।
यो लामो समयको खेलाडी जिवनको विचमा तेश्रो डान उनले राष्ट्रिय रेफ्रिको कोर्ष पुरा गर्न भ्याइसकेकी छिन् भने तीन बर्ष अघि उत्कृष्ट खेलाडीको अवार्ड पाइसकेकी छिन् ।
एपीएफमा रहेका प्रशिक्षक दिपक श्रेष्ठ त अनु प्रति सकरात्मक नै हुने भइहाले । अन्य प्रशिक्षक पनि उनकोे लामो समयको प्रभावको कारण नै मिहनेत गर्ने आदत भएको बताउछन् । उनका सुरुवाती दिनका प्रशिक्षक मल्ल अनु मिहेनतीका साथै अनुशाषित भएकै कारण सफल भएको बताउछन् । प्रशिक्षण समयमा अत्यन्त अनुशाषित र सधै केही सिक्ने चाहना भएकै कारण उनी सफल भएको मल्लको धारणा छ । उनीसंगै राष्ट्रिय टोलीमा खेलाडीको रुपमा पनि रहेका र राष्ट्रिय टोलीका प्रशिक्षक पनि भएका कुशल श्रेष्ठ अनुको पन्च र स्पीड बिशेष भएको बताउछन् । प्रशिक्षणमा बढी केन्दि«त भएकै कारण अनुले प्रतिस्पर्धात्मक मानीने ५० किलो तौल समुहमा पनि सात बर्ष भन्दा बढी समय प्रभाव जमाएको कुशलको मत छ । आखिर सात बर्ष भन्दा बढी देश र विदेशमा रहेको यो रवाफ सामान्य अभ्याष र मिहेनतले मात्र पक्कै प्राप्त हुदैन । २२ बर्ष मात्र पुगेकी अनुको यो सान सायद अझ केही बर्ष रहने छ ।